Cursusprogramma

De 3e editie van Geoscouten begint vrijdagavond 9 oktober 2020 om 20:00 uur op het Scoutcentrum ‘Achter de Berg’ in Nistelrode.

Nistelrode (in de volksmond Nisseroi / Nisseroej) is een dorp in de gemeente Bernheze in de provincie Noord-Brabant, gelegen in de Peelrand. In 1994 werden de gemeenten Heeswijk-Dinther, Heesch en Nistelrode samengevoegd tot de gemeente Bernheze. In 1291 werd Nistelrode voor het eerst vernoemd als Nysterle. De uitgang le komt van loo dat bos betekent. De oorsprong van nister is minder duidelijk. Het kan om nittel gaan (= brandnetel) of om nester dat westen zou betekenen.

We gebruiken op dit Scoutcentrum de blokhut d’n Burcht als binnen accommodatie, en jij kampeert daar in jouw eigen shelter.

Op de website van Scouting Nederland is de kwalificatiekaart “Instructeur navigeren” gepubliceerd, waarin de competenties staan die iemand moet beheersen om deze kwalificatie te verwerven. Je kunt deze kwalificatiekaart downloaden via: https://www.scouting.nl/downloads/scouting-academy/kwalificatiekaarten/trainersopleiders-1/4004-kwalificatiekaart-instructeur-navigeren/file.

Nadat jij je als cursist hebt aangemeld, vul je in overleg met de praktijkbegeleider van jouw Scoutinggroep de kwalificatiekaart “Instructeur navigeren”, deel B in, zodat wij een indruk krijgen welke kennis en vaardigheden uit dat deel jij al beheerst. Deze ingevulde kwalificatiekaart stuur je tijdig naar ons op, en gebruikt de cursusstaf om een programma op maat te maken.

Tijdens Geoscouten kun je Scouting competenties onder de knie krijgen die worden genoemd in de kwalificatiekaart “Instructeur navigeren”, deel B - eigen specialisme: kennis van het materiaal, routetechnieken + kennis en vaardigheden op hike.

De overdracht van kennis, vaardigheden en inzichten door ervaren vakopleiders en kandidaat instructeurs navigeren mixen we met het direct (buiten) toepassen in de praktijk.

Veel van de genoemde kennis die wordt genoemd in de kwalificatiekaart “Instructeur navigeren”, staat beschreven in het ideeënboek Hiken, dat werd verkocht door de Scout Shop.

Neem ook vast een kijkje op: https://nl.scoutwiki.org/Categorie:Hiketechnieken en https://nl.scoutwiki.org/Routetechnieken.

Vrijdagavond

Laten we je ervaren hoe je een thema opbouwt dat past bij de speltak waarin jij actief bent, en hoe je dit in een hike kunt verwerken.

Zaterdagochtend

’s Morgens schotelen we je drie instructieblokken voor waarin we ingaan op de competentie: kennis van het materiaal.

Tijdens de instructie kaart gaan we o.a. in op:

• kaarten in historisch perspectief;
• kaartprojectiemethoden;
• kaart-, magnetisch en ware of geografische noorden;
• schalen;
• RD-coördinatensysteem;
• legenda op topografische kaarten.

Tijdens de instructie kompas behandelen we o.a.:

• windstreken in historisch perspectief;
• verschillende kompassoorten;
• kompasroosverdelingen in: 360 ̊, 400 ̊ en 6400 duizendsten;
• drie kompashandgrepen waarvoor je alleen een kompas nodig hebt;
• het gebruik van een hellinghoekmeter.

Voor de lunch behandelen we uiteenlopende (basis) routetechnieken:

• routebeschrijvingen;
• kruispuntenroutes zonder gebruik van kompas;
• graden-kruispuntenroutes;
• graden-afstandroutes.

Zaterdagmiddag

1e ronde keuze instructieblokken

Na de lunch start de 1e ronde keuze instructieblokken uit de competenties: kennis van het materiaal & kennis en vaardigheden op hike.

Keuzeblok 1: het instructieblok Kaart en kompas – beginners met o.a.:

• plaatsbepaling met kaart en kompas: kaart- en magnetisch noorden;
• declinatie;
• oriënteren van de kaart ten opzichte van de omgeving
• twee kompashandgrepen waarvoor je een kaart en kompas nodig hebt;
• gebruik van een gradenboog;
• retour- en kruispeiling.

Keuzeblok 2: Instructie Navigeren zonder kaart en kompas met o.a.:

• oriënteren op de zon, maan en sterren;
• introductie en gebruiksaanwijzing van hulpmiddelen die je zelf gaat maken;
• oriënteren in de omgeving.

2e ronde keuze instructieblokken

Om circa 15:15 uur start de 2e ronde keuze instructieblokken. Je kunt aan één van de keuzebokken 3, 4 of 5 deelnemen.

Keuzeblok 3: Instructie kaart en kompas met Bevers en Welpen, waarbij we inzoomen op de onderdelen uit de doorlopende leerlijn van Scouting:

• hoe je met Bevers kunt oefenen om een plattegrond te maken van het gebouw of hun eigen huis, kaartlezen en werken met GPS;
• een themaverhaal toepassen bij de Welpen;
• hoe je Welpen kunt leren wat er op een kaart staat, wat een legenda is en coördinaten betekenen;
• hoe laat je Welpen begrijpen waarvoor je een kompas kunt gebruiken;
• we bieden je een spelvorm om Welpen te leren de acht windstreken die op een kompas staan te herkennen, en hoe je met hen kunt oefenen deze windstreken te gebruiken.

Keuzeblok 4: Instructie Navigeren op het water met o.a.:

• de waterkaart en de belangrijkste legenda eenheden op waterkaarten;
• de meest gebruikte betonning en bebaking, havenlichten;
• van A naar B(eter) op water: variatie, deviatie, drift, stroom en koersformule.

Keuzeblok 5: Navigeren met GPS (ook op een computer)

De meeste mensen hebben wel eens gewerkt met een GPS. Het maken en vinden van waypoints is als je het eenmaal hebt gedaan niet heel erg moeilijk. Nog makkelijker wordt het als je een GPS route vanaf een kaart op de computer kunt maken. Blijft over de vraag hoe je voor de deelnemen het gebruik van de GPS in een hike spannender kan maken. De basis, maar vooral meer over het gebruik van de GPS in het maken en volgen van routes komt in dit keuzeblok aan bod.

3e ronde keuze instructieblokken

Om ± 16:45 uur start de 3e ronde keuze instructieblokken:

Nog een keer Keuzeblok 2: Instructie Navigeren zonder kaart en kompas.

Keuzeblok 6: Instructie Kaart en kompas – gevorderden met o.a.:

• hulpmiddelen als kaarthoekmeter, protractor, curvimeter, en de positiezoeker “papa zulu”;
• werken met een hellinghoekmeter in sommige kompassen;
• lezen en uitzetten van coördinaten met het RD-coördinatensysteem;
• afwijkende coördinatenstelsels, zoals: coördinaat in een scheef assenstelsel, poolcoördinaten, binaire coördinaten en driedimensionale coördinaten.

Zaterdagavond

Zaterdagavond is er royaal tijd gepland om gezellig te gourmetten. Het verbruik van (alcoholische) drankjes die je dan of later op de avond gebruikt, zitten niet bij de cursusprijs inbegrepen.

Na het gourmetten maak je ’s avonds een Jacobsstaf of graadstok, die voorloper is op de sextant. In de 17de eeuw gebruikte men dit instrument om hoeken te meten. Ook kun je er de hoogte van gebouwen, en de positie van de zon ten opzichte van de horizon en de afstanden tussen sterren mee bepalen. Scheepvaarders bepaalden zo op welke breedtegraad zij zich bevonden en zo navigeerden zij over de oceanen. Het instrument is vrij eenvoudig en bestaat uit een houten stok met een schaalverdeling. Haaks hierop een verschuifbare tweede stok. Men plaatste het uit einde van de stok onder het oog en keek beurtelings naar het object waarvan men de hoogte wilde weten en de horizon. Door de dwars stok te schuiven tot hij ogenschijnlijk tussen de twee punten past, kon men op de hoofdstok de schaalverdeling aflezen.

Zondag

Na het ontbijt wordt tijdens de instructie: Maken van een route o.a. ingegaan op:

• hoe zet je een route op met daarin gevarieerde routebeschrijvingen, posten, enz.;
• thema in een route verwerken;
• veiligheid van jouw jeugdleden waarborgen.

Tijdens deze instructie introduceren we o.a. het door ons ontwikkelde rekenmodel in Excel, waarmee je doorlooptijden van een hike – de benodigde hoeveelheden staf om posten op te bouwen / uitvoeren en begeleiden / af te breken kunt berekenen.

De tweede helft van de zondagochtend bieden we je de instructie Routepuzzels, codes en geheimschriften maken en oplossen. Julius Caesar was de eerste die een geheimschrift maakte door met een eenvoudige formule de letters van het alfabet door elkaar te schudden. We voeren je daarom in vogelvlucht door historische ontwikkelingen in de encryptie. Als je een aantal Scouting routetechnieken kent, kun je daar kaart- en kompaspuzzels mee maken. De moeilijkheidsgraad ervan laat je oplopen naarmate jouw jeugdleden meer ervaring hebben in het oplossen ervan. Het oplossen van zulke puzzels kun je doen met het puzzel zoekschema, dat we behandelen.

Je bedenkt en maakt daarna een nieuwe puzzel. Daarbij bieden we bouwplaten van geometrische veelvlakken die je in elkaar kunt zetten.

Om een nieuwe puzzel te maken kun je ook experimenteren met de projectie van een lichtbundel uit een laserlampje op een kaart(puzzel), die wordt afgebogen door een prisma.

Na de lunch loopt je zondagmiddag een tochtje in het natuurgebied de Bedafse Bergen, dat op maar enkele kilometers afstand van het Scoutcentrum ligt. In de Middeleeuwen ontstond daar een zandstuifrug, die met hoogten tot 25 meter in stand wordt gehouden. De zandstuifrug wordt geflankeerd door een heideveld, waar een oud karrenspoor doorheen loopt. Daar komt kaartinterpretatie aan bod en pas je uiteenlopende kaart- en kompastechnieken en routetechnieken toe.

We gebruiken op het Scoutcentrum blokhut d’n Burcht als binnen accommodatie (in het kaartje is d’n Burcht nummer 1). Je kampeert daar vlakbij in jouw eigen shelter.

Het programma van Geoscouten eindigt zondag 11 oktober 2020 om circa 16:30 uur.

Kwalificatietraject “Instructeur navigeren”

Na Geoscouten bieden we een follow-up aan, waarmee geïnteresseerde cursisten zich door ons verder kunnen laten opleiden en kwalificeren als “Instructeur navigeren”.

Na Geoscouten beschouwen wij je als kandidaat instructeur navigeren, en vragen we je met de vakopleiders in de cursusstaf mee te werken aan de voorbereidingen en uitvoering van de volgende editie van Geoscouten. Zo bieden we je de mogelijkheid de kwalificatie “instructeur navigeren” te verwerven.

Met de cursusstaf houden we enkele voorbereidende bijeenkomsten, waarvan de data in overleg met de kandidaat instructeurs navigeren worden gepland. Je dient aan alle bijeenkomsten deel te nemen.

Omdat de kwalificatiekaart navigeren zo omvangrijk is, is het vervolgtraject voor kandidaat instructeurs navigeren zo opgebouwd:

1. Tijdens de eerste bijeenkomst van 3 dagdelen, d.w.z. een zaterdagavond, overnachting, en zondagochtend & -middag zit o.a. de toetsing van de gevraagde competenties, zodat we met jou op maat afspraken kunnen maken hoe je de ontbrekende competenties kunt verwerven tijdens dit traject. Jouw eigen maatwerk-opleidingsplan pak je daarna zelf op, en zorgt dat je dit voor de derde bijeenkomst hebt afgerond. In dit weekend introduceren we de didactische competenties, die worden genoemd in de kwalificatiekaart “Instructeur navigeren”, deel A. We blikken terug op het programma van de afgelopen editie van Geoscouten, en zetten samen het programma in elkaar. Daarbij spreken we af welke instructie(s) jij gaat presenteren, zodat je die kunt gaan voorbereiden.
2. Tijdens de volgende bijeenkomst van 2 (of 3 dagdelen als er veel kandidaat instructeurs zijn), presenteer jij jouw concept instructie(s). Het geven van feedback komt aan bod, en daar oefen je onderling direct mee. De feedback die je krijgt, gebruik je om de opzet van jouw presentatie inhoudelijk te verbeteren, je manier van instrueren aan jouw toehoorders gevarieerder en/of meer aansprekend te maken.
3. De derde bijeenkomst duurt opnieuw een weekend, waarin jij de definitieve versie van jouw instructie(s) presenteert, zodat blijkt dat je de feedback hebt benut en aantoont dat je tijdens de volgende editie van Geoscouten goed in staat jouw kennis en inzichten op een aansprekende manier over te dragen aan de nieuwe groep deelnemers. Tijdens een tochtje werk je opdrachten uit om te laten zien dat jij vereiste kennis beheerst, en toetsen we of je in voldoende mate de competenties beheerst die je nog onder de knie wilde krijgen.
   

   

4. Vervolgens werk je als cursusstaflid mee aan de uitvoering van de volgende editie van Geoscouten.
5. Tijdens die volgende editie van Geoscouten toon je met jouw instructie(s) dat je in voldoende mate didactische competenties hebt. Je krijgt na afloop van jouw instructie feedback over het verloop van je presentatie(s). Zodra wij ervan overtuigd zijn dat je alle competenties die voor deze kwalificatie nodig zijn, in voldoende mate beheerst, ronden wij het kwalificatietraject af.